به گزارش خبرگزاری حوزه، پاسخ به سؤالات و شبهات موجود در جامعه از وظایف مراکز حوزوی و دینی است که این خبرگزاری در شماره های گوناگون به ارائه برخی از پرسش ها و شبهات و پاسخ های آن، برگرفته از «مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم» خواهد پرداخت.

- سؤال

آیا فقط برادر و خواهر دینی در بهشت وجود دارد و برادر و خواهر نسبی و عمو و خاله و دایی و عمه در بهشت وجود ندارد؟

- پاسخ

در قرآن و روایات وارد شده است که بستگان بهشتیان به آنها ملحق می‌شوند. البته پدران و همسران و فرزندان و اقوامی که صالح بوده‌اند.

در قرآن آمده است: جنات عدنٍ یدخلونها و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذریاتهم؛ [۱] یعنی سرانجام کار آنها، ‌باغهای جاویدان بهشت است که هم خودشان وارد آن می‌شوند و هم پدران و همسران و فرزندان صالح آنها.

این در حقیقت برای تکمیل نعمت های الهی بر آنان است تا هیچ کمبودی حتی از نظر فراق افراد مورد علاقة خود نداشته باشند و از آنجا که در بهشت که سرای نوین و متکاملی است همه چیز تازه و نو می‌شود، آنها نیز با چهره‌های تازه و نو و محبت و صمیمیتی افزون تر وارد می‌شوند، محبتی که ارزش نعمتهای بهشتی را چند برابرمی‌کند. گرچه در آیة فوق تنها پدران و فرزندان و همسران ذکر شده است، ولی در واقع همة بستگان در این جمع هستند؛ چراکه حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتی سایر بستگان ممکن نیست و این مطلب با کمی دقت، روشن می‌شود. زیرا هر گاه کسی بهشتی باشد، پدر صالح او نیز به او ملحق می‌شود، و از آنجا که پدر صالح، بهشتی است، همة فرزندان صالحش به او می‌پیوندند و به این ترتیب برادران صالح به هم ملحق می‌شوند و با همین محاسبه سایر بستگان نیز در آن جمع حضور خواهند داشت. [۲]

مثلاً مادران، همسران پدرانند که کلمة ازواج، شامل ایشان است و برادران و خواهران و عموها و دایی‌ها و اولاد آنها، همه جزو ذریات پدرانند که کلمة آبائهم شامل آنان می‌شود. [۳]

نکتة دیگری را که در آخر بحث باید ذکر کنیم این است که گرچه در بهشت انسان با بستگان خود همنشین است، لکن پاداش نیکوکاران در بهشت متناسب با درجات ایمانشان است و اینگونه نیست که درجاتشان هم یکسان باشد. همانگونه که از آیات قرآن بر می‌آید، خداوند به برخی وعده آمرزش گناهان و ورود به بهشت، [۴] به بعضی ثواب و پاداش باغ هایی که زیر آنها آبها روان است. و به پاره‌ای بهترین ثواب که همان بهشت عدن و ملاقات پروردگار است داده است. [۵] در این آیات به مراتب و درجات بهشت تصریح شده است: آیه ۲۱ سوره اسراء، آیة ۴ سوره انفال، سوره آل عمران، آیة ۱۶۳، توبه، آیه‌۲۰ و سوره نساء، آیة ۹۵.

---------------------------

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱. تفسیرنور، ج ۶، ص ۱۸۰، محسن قرائتی، چ ۴، ۱۳۷۹، چاپخانه قرآن کریم، ناشر، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.

 ۲. مجمع البیان، ج ۶، ص ۲۸۹، شیخ طبرسی، ناشر مکتبه العلمیه الاسلامیه.

۳. تفسیر تبیان، ج ۶، ص ۲۴۹، شیخ طوسی، چ و نشر دارالاندلس.

۴. حجة التفاسیر، ج ۳، ص ۲۶۳، ذیل آیة مذکور، سید عبدالحجت بلاغی، چ ۱۳۴۵ قم.

----------------------

پی نوشت ها:

[۱] . رعد/ ۲۳.

[۲] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، چاپ یازدهم، ۱۳۷۱، ج ۱۰، ص ۱۹۵.

[۳] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ۱۳۶۳، انتشارات بنیاد علمی و فکری علامه، ج ۱۱، ص ۵۳۲.

[۴] . آل عمران/ ۱۹۵.

[۵] . جوادی آملی، عبدالله، معاد در قرآن، چاپ اوّل، ۱۳۸۱، ج ۵، ص ۳۴۱ ـ ۳۴۴.